Czy możliwe jest ubezpieczenie się od szkód górniczych?

Ubezpieczenie jest jednym z najpewniejszych sposobów zabezpieczenia się przed skutkami różnych zdarzeń losowych. Dzięki regularnemu opłacaniu składki osoba, która wykupi odpowiednie ubezpieczenie, może skorzystać z ochrony ubezpieczeniowej. W przypadku pojawienia się szkody, ubezpieczyciel wypłaci kwotę, pozwalającą na uporanie się z jej skutkami i przywrócenie ubezpieczonego przedmiotu lub nieruchomości do stanu sprzed wydarzenia, które spowodowało szkodę. Firmy ubezpieczeniowe szacują ryzyko pojawienia się konkretnych zdarzeń i na tej podstawie określają wysokość składki. Ubezpieczenie od zjawisk mało prawdopodobnych będzie więc zwykle tańsze niż od takich, które zdarzają się częściej.

Osoby, które planują zakup nieruchomości na terenach, na których jest lub była prowadzona działalność wydobywcza, zastanawiają się często nad możliwością wykupienia ubezpieczenia od szkód górniczych. Przyjrzyjmy się bliżej temu, czym są takie szkody i zobaczmy, czy można się od nich ubezpieczyć.

Czym są szkody górnicze?

Szkody górnicze są związane z ruchami górotworu, wstrząsami oraz zapadnięciami się gruntu. Wskutek przemieszczeń mas ziemi dochodzi wówczas do uszkodzeń budynków, a także zmian w strukturze gleby, które powodują zniszczenie upraw lub nawet utratę możliwości dalszego wykorzystywania gruntu.

Wstrząsy lub osiadanie terenu mogą prowadzić do uszkodzeń obiektów budowlanych – fundamentów, pęknięć ścian, awarii różnych instalacji rozprowadzonych w budynku, jak również naruszenia konstrukcji dachu albo elementów pokrycia dachowego.

W przypadku gruntów wykorzystywanych w działalności rolniczej, ogrodniczej lub sadowniczej szkody mogą obejmować uszkodzenia drzew, niemożność zebrania plonów czy wykonania różnych zabiegów agrotechnicznych. Problemy związane ze szkodami górniczymi mogą obejmować również obniżenie poziomu wód gruntowych, co sprawia, że dalsza działalność związana z prowadzeniem upraw przestaje być możliwa.

Pojawianie się szkód górniczych jest możliwe na terenach, które są lub były związane z działalnością kopalni i prowadzeniem wydobycia. Usunięcie kopalin na dużym obszarze doprowadziło tam bowiem do powstawania tzw. pustek poeksploatacyjnych. Po zakończeniu wydobycia są one zwykle wypełnianie różnymi typami materiału skalnego. Jednak warstwy położone wyżej często tracą wówczas stabilność i osiadają, co prowadzi do wstrząsów oraz osunięć ziemi.

W jaki sposób można uzyskać odszkodowanie za szkody górnicze?

Szkody górnicze mają bardzo poważne następstwa, których pokrycie niejednokrotnie wymaga sporych nakładów finansowych, które mogą przekraczać możliwości właścicieli nieruchomości. Choć obowiązujące przepisy nie zabraniają zawierania ubezpieczeń od następstw szkód górniczych, to firmy ubezpieczeniowe nie są skłonne do wypłaty odszkodowań z tego tytułu.

Każdy budynek znajdujący się na terenie, na którym powstają szkody górnicze, można ubezpieczyć, jednak firmy ubezpieczeniowe w umowach zawieranych ze swoimi klientami stosują różne wyłączenia, wykluczające wypłatę odszkodowań w związku z niektórymi zdarzeniami. Wśród takich wyłączeń znajdują się m.in. szkody odniesione w wyniku konfliktów zbrojnych, działań terrorystycznych czy następstw wypadków związanych z energetyką jądrową. Towarzystwa ubezpieczeniowe na tej liście umieszczają również szkody górnicze. W przypadku wielu ubezpieczycieli zapisy tego rodzaju nie znajdują się w podpisywanej umowie, a w tzw. ogólnych warunkach ubezpieczenia, przez co zainteresowany może nie zwrócić na nie uwagi.

Osoby, które mieszkają na terenach występowania szkód górniczych, nie mogą więc liczyć na przeprowadzenie remontu czy odnowienie uprawy ze środków otrzymanych z ubezpieczenia. Jedynym wyjściem w sytuacji poniesienia strat w posiadanych nieruchomościach jest wystąpienie o odszkodowanie za szkody górnicze do kopalni lub Skarbu Państwa. W myśl obowiązujących przepisów naprawienie szkód związanych ze szkodami górniczymi jest obowiązkiem kopalni, albo jeśli przestała ona istnieć i nie pozostawiła żadnego następcy prawnego – Skarbu Państwa.

Uzyskanie odszkodowania jest znacznie prostsze w sytuacji, gdy osoba poszkodowana skorzysta z usług firmy specjalizującej się w dochodzeniu tego typu roszczeń. Można wówczas liczyć na znalezienie podmiotu odpowiedzialnego za powstanie szkody, a także na szybkie wystąpienie z roszczeniem. Natomiast w przypadku braku satysfakcjonującej odpowiedzi ze strony kopalni lub przedstawiciela Skarbu Państwa otrzymamy pomoc w dochodzeniu roszczenia na drodze sądowej.

Czy warto ubezpieczyć się od szkód górniczych?

Mając na uwadze trudności związane z uzyskaniem odszkodowania za szkody górnicze od firm ubezpieczeniowych, warto zastanowić się, czy warto wykupywać takie ubezpieczenie. Warto mieć na uwadze, że niektóre towarzystwa ubezpieczeniowe mogą oferować ubezpieczenia od szkód górniczych, jednak zwykle wiążą się one z wyższymi składkami oraz ograniczeniami w zakresie ochrony. Przed podjęciem decyzji o wyborze takiego ubezpieczenia warto dokładnie przeanalizować jego warunki oraz porównać oferty różnych firm ubezpieczeniowych.

Jak zapobiegać szkodom górniczym?

Chociaż nie zawsze można całkowicie uniknąć szkód górniczych, to istnieją pewne działania, które mogą pomóc w ich zapobieganiu lub ograniczeniu. Przede wszystkim, warto zwrócić uwagę na lokalizację nieruchomości przed jej zakupem. Jeśli planujemy inwestycję na terenie związanym z działalnością górniczą, warto skonsultować się z geologiem lub innym specjalistą, który oceni ryzyko wystąpienia szkód górniczych.

W przypadku budowy nowego obiektu na terenie narażonym na szkody górnicze, warto zastosować odpowiednie technologie budowlane i materiały, które będą odporne na tego typu uszkodzenia. Można również zainwestować w systemy monitorowania ruchów górotworu czy wczesnego ostrzegania przed wstrząsami, które pozwolą na szybsze reagowanie w przypadku zagrożenia. Edukacja i świadomość mieszkańców na temat szkód górniczych również odgrywa ważną rolę. Wiedza na temat tego, jakie działania podejmować w sytuacji wystąpienia szkód górniczych oraz jak postępować w celu ich naprawy, może przyczynić się do zmniejszenia strat materialnych i finansowych.

Ubezpieczenie od szkód górniczych może być trudne do uzyskania. Warto zatem zastanowić się nad alternatywnymi formami zabezpieczenia swojej nieruchomości oraz działaniami mającymi na celu zapobieganie szkodom górniczym. W przypadku wystąpienia takich szkód, można ubiegać się o odszkodowanie od kopalni lub Skarbu Państwa, ewentualnie skorzystać z pomocy firm specjalizujących się w dochodzeniu tego typu roszczeń.